نکاتی در گاهشماری (۱)

❇️بودن نوروز در اعتدال بهاری و شروع سال از اول بهار از آثار دوره ملکشاه سلجوقی (۴۶۵-۴۸۵) واضع تاریخ جلالی یا مَلِکی و منجمین مشاور او که از آن جمله عمر خیّام و حکیم لوکری و میمون بن نجیب واسطی و ابوالمظفر اَسفِزاری و … بودند می‌باشد.

❇️پیش ازین تاریخ نوروز سیار بود و تقریبا هر چهار سال یک روز نسبت به سال شمسی حقیقی جلوتر میفتاد زیرا که سال ایرانی ۳۶۵ روز تمام و بدون کسر اضافی حساب میشد (۱۲ ماه سی روزه و پنج روز اضافی معروف به خمسه مسترقه) و چون سال شمسی حقیقی حدودا ۳۶۵/۲۴۲۲ روز است بنابراین سال ایرانی در هر چهار سال یک روز و یا به طور دقیق تر در هر ۱۲۸ سال ۳۱ روز نسبت به سال شمسی حقیقی کمتر است.

❇️به همین جهت آنچه از این سال و ماه ایرانی در تاریخهای قدیمی داریم همیشه گردشی بوده و قدیمیترین تطبیق تاریخی مربوط به سال جلوس یزدگرد سوم ساسانی (آخرین پادشاه آن سلسله) در ۶۳۲ مسیحی و ۱۱ هجری، نوروز یعنی اول فروردین ماه در ۱۶ حزیران (ژوئن) رومی یعنی در روز نود و یکم از اول بهار واقع بوده است.